Baklava Tarihi
Baklava, sadece Türk mutfağında değil, dünya mutfağında da yer alan, eşsiz lezzete sahip bir tatlıdır. Birçok millet ilk biz bulduk dese de 2013 senesinde Türk tatlısı olduğu AB Komisyonunca tescil kazanmıştır. Buna rağmen yine de baklavayı sahiplenen ülkeler bu işi peşini bırakmış değil. En büyük bulgular Osmanlı’yı işaret ediyor ama yine de 3 farklı teori üzerinde duruluyor. Baklavanın tarihini incelediğimizde, ilk bulgu olarak Roma kültüründe plasenta kekinden yapıldığı yönündedir. İkinci teoride, Orta Asya’da yaşan Türk toplumlarının katmanlı ekmeğinin örnek alındığı düşünülmektedir. Üçüncü teori ise Farslara aittir. Lauzianaq isimli yemeğin, baklavanın çıkışı için örnek olduğu söyleniyor. Teoriler her ne kadar öne sürülse de baklavanın tarihi başlangıcı Osmanlı İmparatorluğudur. Birçok kaynakta; özel günlerde, düğün, nişan, kına gibi zamanlarda baklava ikram edildiği görülmüştür. Baklava, öyle lezzetli ve değerli bir tatlıydı ki tarihe baktığımızda günlük sofralar yerine değeri olan günlerde ikram edildiğini görüyoruz. Ramazan’ın tam ortasında, Padişahın talimatıyla her 10 Yeniçeriye 1 tepsi baklava dağıtılır, eğlenceler düzenlenir, buna da baklava alayı ismi verilirdi. 1700’lü yılların ortalarına kadar bu gelenek devam etmiştir. Fetihten fethe koşarken büyük başarılar elde eden askerler bu şekilde ödüllendirilirdi. Bu ödüllendirme yöntemi, II. Mahmut, Yeniçeri Ocağı’nı kapatmadan 2 ay evvel yapıldı ve bu sonuncusuydu. Baklavanın tarihinde Osmanlı’yı ön plana çıkaran, tescil almasını sağlayan da “Baklava Alayı” geleneği olmuştur.
Baklava Kelimesinin Kökeni Nedir?
Baklava, Türkçe kökenli bir kelimedir. Eskiden; Baklağu, baklağı olarak adlandırılırdı. Türkçe kökenli olmasının bir diğer kanıtı da oklava sözcüğüdür. Oklağa, Oklağu, Okla, Oklağı gibi eski kelimelerin 15 asır önce bulunan eserlerde de yer bulması kelimenin Türkçe olduğuna işaret ediyor. Kimi araştırmalar, Moğollardaki; bağlama, sarmak manasına gelen kelimeden türediğini ortaya koymuştur. Lakin bahsi geçen fiil de Moğolcaya Türkçeden geçen bir kelimedir.
Baklava Yunanların mı Türklerin mi Arapların mı?
Baklava; Türklerin mi, Yunanların mı, Arapların mı, gibi sorular da sıklıkla geliyor. Osmanlı, birçok bölgeye hakim olduğu için böyle soruların gelmesi normal. Baklavanın Türklerden Yunanlara geçtiği ve orada değişikliğe uğradığı da rivayet edilmektedir. Hatta bazı kaynaklar, 2800 sene öncesine, Asurlar zamanına dayandırır. Burada katmanlı ekmek içerisine; bal, fındık eklemeleriyle oluşturulduğu söylenmiştir. Araplarla ilgili herhangi bir bulgu yer almıyor. Baklava kimin derseniz tescilli bir şekilde Osmanlı’nın yani Türklerin diyebiliriz. Ne zaman bulundu sorusuna yanıt olarak da 1473, Şaban Ayında ilk kez Topkapı Sarayında yapılmıştır.
Baklavanın Yakın Tarihi
Baklava, Gaziantep ile nam salsa da Türkiye’nin her yerinde en güzel şekilde imal edilmektedir. Antep fıstığının bu bölgeyle özdeşleşmesi nedeniyle fıstıklı baklavanın da ünü Gaziantep bilinir. Baklava yapımında kullanılan malzemeler, bölgesel olarak değişiklik göstermektedir. Antep fıstığı, ceviz, fındık, fıstık, badem… Birçok kuruyemişle baklava yapmak mümkün olsa da Antep fıstığı ve ceviz en çok kullanılanlarıdır. Bazı yörelerde de karışım malzemeler kullanılır. Gaziantep’te Antep fıstığı meşhur olduğu için fıstıklı baklava, Karadeniz’de fındık fazla olduğu için fındıklı baklava, Anadolu yöresinde cevizin yetişmesi ve uygun fiyatlı olmasından dolayı da cevizli baklava yapılmaktadır. Rotamızı Ege’ye çevirdiğimiz zaman da bademli, Trakya’ya gittiğiniz zaman da susamlı baklava görebilirsiniz.
Baklava Çeşitleri Nelerdir?
Baklavanın çok fazla türü olsa da biz en çok bilinenleri sizler için sıraladık. Peki, siz hangisini seviyorsunuz? • Fıstıklı Midye Baklava • Fıstıklı Mozaik Baklava • Saray Burma Tatlı • Bülbül Yuvası • Cevizli Baklava • Cimcik Baklava • Fıstıklı Baklava • Fıstıklı Burma Kadayıf • Fıstıklı Dilber Dudağı Baklava • Fıstıklı Kadayıf • Fıstıklı Yeşil Burma (Dolama) • Hindistan Cevizli • Şöbiyet